Mahmut Kahya Sülalesi..

Tek bir fotoğrafı var. Uzun uzun yüzüne baktım; objektife değil tavana bakan gözlerinin üzerindeki düşük kaşları, yüzüne göre oldukça iri bir burnu, çökük yanaklarında beyaz sakalları ile asık, gergin ve yorgun bir yüz.

O’nunla ilgili; ufak tefek ama aksi bir adam olduğu anlatılırdı. Fahri Huvaj’ın Abzeh’ler tanımına uyuyor, “Çerkes boyları içinde Abzahlar, hırçınlıkları, inatçılıkları, kavgacılıkları ile tanınırlar, kendilerine sığınan insanlara sahip çıkmakla, onları her ne pahasına olursa olsun korumakla ve geri vermemekle ünlüdürler.”   http://www.dzibe.site/haber_detay.asp?haberID=496

Mahmut Kahya’nın, yaşamına, yaptıklarına ve geriye bıraktıklarına bakınca zeki, becerikli ve cesur bir adam oluğunu da söyleyebiliriz. Sacide Çelik Halanın söylediğine göre; köye geldiğinde sırtında sadece bir çuval varmış (!)

Mahmut Kahya, hikayemizi Bektaşağa’da başlatan adam.

Nüfus kayıtlarına göre Mahmut Kahya (1871-1944) Çerkezistan doğumlu görünüyor.
Mahmut Kahya’nın babası Eztemur dedej de kayıtlara göre 1814 Çerkezistan doğumlu. Ve Kastamonu / Devrekhani / Belovacık’ta Cetav Mecas (Mecabis) nenej ile evlenmiş.  

Eztermur dedej, muhtemelen sürgün yıllarında İnebolu’dan Türkiye’ye giriş yapıyor. 1861 veya 1864’de Türkiye’ye gelse 45-50 yaşlarında oluyor. Eztemur nüfus kayıtlarına göre (1814-1907) 93 yıl yaşıyor.  Mezarının Bektaşağa Köyünün ilk mezarlık yeri olan yerde olduğunu Zekiye Erdem halanın ilgisi ile öğreniyoruz. Yine nüfus kayıtlarından edindiğim bilgi, Eztemur’un babasının adı Hacımaf, annesinin adı Havva. 

Eztemur dedej Türkiye'de evlendiğine göre oğlu Mahmut'un doğum yeri neden Çerkezistan yazıyor? çözemedim.. Sonra, Eztemur dedej ve Mahmut Kahya yaşadığı Belovacık’ı  bırakıp neden Bektaşağa’ya gelmişti? 

Cevabı (!) “Kafkasya’da Kastamonu’ya” kitabının yazarı Tuncay Sakallıoğlu’nun açıklama ve araştırmalarında buldum.Tuncay Bey’in  ifadelerine göre; köyde çıkan kavgalardan dolayı.! Kişiliğine bakarak Mahmut Kahya’nın böyle bir kavganın içinde olabileceği yorumlanabilir..!

Bu durum, Sacide  Halanın “dedeniz sırtında bir çuvalla geldi” ifadesini de destekliyor. Muhtemelen tanıdığı birinin yanına geldi, yer gösterildi. Ve, hayata tutunduğu 1944’lü yıllara kadar avlumuzun içinde duran ilk evini (paskasını) yaptı.

"Tarih yazması, yapmaktan daha zor " dedikleri herhalde bu. Geriye dönük bilgilere ulaşmak, kronojik bir sıraya koymak her gün biraz daha zorlaşıyor. Ancak tahmin ve olasılıklar üzerinden yol alabiliyoruz.

Mahmut Kahya’nın ilk çocuğu Abdulkadir.  Kayıtlara göre 1897 doğumlu. Buradan da Mahmut Kahya  Bektaşağa’ya geldiğinde 24-26 yaşlarında olması gerekiyor.

Tuncay Sakallıoğlu’nun verdiği  bilgilere göre; “Hacımaf'lar Belovacık Karaoğlan mahallesinden. (Hajmafeko). Hacımafoğullarından bazılarının mezarları Belovacık / Karaoğlan mahallesinde.” 

Karaoğlan mahallesinin, “Hajmafeko” diye adlandırılması benim için yeni bir bilgi idi. 2019 Haziranında anılan yere gittim. Mezarlıkları araştırdık. bulduğumuz mezar taşını Tuncay Hocam okudu/okumaya çalıştı.bir Hacımaf bulduk ama ondan da emin olmadık. "Çerkes", "Hacımaf" "Hasan"  kelimelerinden ve tam olarak okunmayan "1884" tarihi elimizde alan oldu. Hacımafoğlu Hasan.. mı acaba? demek zorunda kalıyoruz.

Hikayenin sonrası malum.

Mezar taşında; “Eztemur Oğullarından Mahmut Kahya D.1287 (M.1871)  – Ö.19.3.1944 ve Eşi Fatmet Özdemir D.1295- Ö. 30.4.1942 Ruhlarına Fatiha” yazan Mahmut Kahya,73 yıllık ömrüne yer-yurt, bir değirmen, Okulun Köprüsünü ve dokuz çocuk  sığdırıyor.

Babamın yaptığı soy ağacı şemasına göre; Hacımaf‘ın kardeşinin oğlu Mahir Yıldız, Vezirköprü – Köprübaşı Köyüne yerleşmiş. Mahir Yıldız’ın çocukları olan Bekir, Kamil, Ahmet, Fuat ve Hacıkız’ın çocukları ile halen ilişkilerimiz sürmekte.

Mahmut Kahya ve eşi Apiş Zekeriya’nın kızı Fatmet  (Atabek) Hanımın dokuz çocukları olur;          

Abdulkadir (1897-1942), Şahin (1899-1977), Firdevs (Ünaldı) (1894- ?),  Zekiye (Erdem) (1901-?), Adile (Akay) (1905-?), Nazire (Özcan) (1907-?), Rabia (1913-1929), Cevdet  (? -?) ve Abdulahat Nuri (1917-1991)

Apiş Zekeriya’nın diğer kızı Zeliha, Huaj Mehmet Sun ile evliydi. 
Buradaki enteresan benzerlikte şu; Mahmut Kahya ve Huaj Mehmet’in değirmenlerinin olması. 
Mahmut Kahya'nın değirmen yeri  ve etrafındaki arazilerin, Uzungürgen'deki Fevzi Beylerden  Hatip İsmail aracılığı ile alındığı/verildiği söylenmektedir.  
Sanırım  kalabalık aile yapısından dolayı Bektaşağa’da, bizim sülaleye "Vözdemko"diye anılması ve soyadı kanunu (1934) yıllarında "Özdemir" olarak tescillenmesi," Eztemur" dedejin adı ile ilintili bir seçim olduğunu düşünüyorum. Eztemur = Özdemir (!)

* İnsan merak ediyor tabi,  acaba dedemin dedesinin babası Eztemur dedej nereden geldi, Hacımaf nerede yaşıyordu?  İki yıl Adigey Cumhuriyetinde yaşamış Mehmet Yıldız abimin verdiği bilgiye göre;Memet Yıldız Vezirköprü nün Köprübaşı köyü nün kurucusu Şınaho (Nasuh oğlu Ahmet) kurulduğu yıllarda köyün adı (Şınahohabl) Şınahoların Köyü olarak bilinirdi...Baytema Engin Özdemir Abi, 1 saat senin çizdiğin armayı aradım. Buldum. Buldum ama ne senin çizdiğini ne de yandaki armayı Abzeh sülale armaları içinde göremedim/ benzetemedim/ bulamadım. Genç kardeşlerimize yanlış/hatalı örnek göstermek istemem. Hangi arma Şınaho'ların yardımcı olur musun? Memet Yıldız Engin bey bazı sülalerin birden fazla armaları olabiliyor bazı nedenlerle sülaleden bir grup ayrılıp başka yerlere taşınıyor ve damgasınıda  değiştirebiliyor. Size çizdiğim damga büyük dedemlerin yarış atlarındaki koşu takımlarında gümüş işlemeli olarak kullandıklarıdır. Maykop yakınlarında Jirakıye Köyü'ndeki Şınaholarda aynısını kullanıyor. Hakurnehabl , Hatekukay, Memxeğ köyleri arasında.  

1814'den (!) sonrası..

01- Hacımaf + Havva

02- Eztemur  (1814-1907) + Micas (Mecabis)

03- Mahmut (1871-1944) + Fatma (Fatimet)
04- Şahin     (1899-1977) + Elmas  (1908 - 2001)
05- Dilaver  (1933 - 2005) + Güner (1938 -2017)
06- Engin    (1959 -   )   + Nurviye  (1961 -  )
07- Ege        (1996 -   )  +